ELSE NOACK

1913 – 2001

PIERWSZA PANI NADBURMISTRZ FRANKFURTU

Else Noack przychodzi na świat w 1913 roku w Züllichau (Sulechowie). Wywodzi się z rodziny robotniczej, kończy szkołę ludową i zawodową. Pracuje jako sprzedawczyni, po czym zajmuje się domem. W 1945 roku przystępuje do Komunistycznej Partii Niemiec (KPD), a w 1946 do wschodnioniemieckiej Zjednoczonej Partii Socjalistycznej (SED).

W latach 1946 – 1955 sprawuje różne urzędy polityczne w Beeskow, Storkow, Finsterwalde i Angermünde, będąc m.in. Referentką ds. Kobiet w Okręgu Beeskow oraz Okręgową Kierowniczką Spółdzielni Dóbr Konsumpcyjnych w Storkow.

W 1955 jako pierwsza kobieta zostaje wybrana na urząd Nadburmistrzyni Frankfurtu nad Odrą. Za jej kadencji podjęte zostają decyzje wpływające na miasto do dziś, zarówno w pozytywny, jak i w negatywny sposób. Urząd Nadburmistrza cechuje wtedy znacznie mniejsza polityczna niezależność niż dzisiaj. Jest on trybikiem w monopartyjnej strukturze NRD. Jednym z pierwszych wydarzeń za kadencji Noack jest otwarcie kina Lichtspieltheater der Jugend w 1955 roku. W 1958 roku uruchomiona zostaje pierwsza linia produkcyjna Zakładów Wytwarzania Półprzewodników we Frankfurcie nad Odrą, gdzie zatrudnienie jako technicy znajduje też wiele kobiet. Do 1989 roku zakład, w którym pracuje ponad 8.000 osób, pozostaje jednym z największych pracodawców w regionie.

W latach 50-tych pod nadzorem Else Noack przeprowadzona zostaje odbudowa zniszczonego w czasie drugiej wojny światowej śródmieścia według partyjnych wytycznych ingerujących w historyczną strukturę ulic oraz prowadzących do bezpowrotnej utraty przetrwałej tkanki budowlanej. Mimo protestów ze strony konserwatorów zabytków zniszczone zostają również ostatnie fragmenty murów miejskich. Z drugiej strony, powstają liczne potrzebne mieszkania, np. przy Wollenweberstraße. W miejsce Große Scharrnstraße główną arterią miasta zostaje Karl-Marx-Straße, poszerzona do rozmiarów znaczącej alei handlowo-komunikacyjnej. Stanowi ona reprezentatywny przykład założeń urbanistycznych enerdowskich miast. Rok po ukończeniu w 1959 roku zaocznych studiów prawniczych, Else Noack zostaje odwołana z funkcji Nadburmistrzyni, aby nieco później opuścić również fotel radnej.

Po zakończeniu frankfurckiego okresu kariery Noack zostaje wybrana członkiem Rady Okręgowej w Poczdamie oraz mianowana szefową Komisji ds. Kobiet w Okręgowym Prezydium rządzącej SED, będąc jedną z nielicznych kobiet sprawujących polityczne funkcje kierownicze. Swoje możliwości wykorzystuje m.in. do krzewienia wśród kobiet ambicji dokształcania się i obejmowania funkcji kierowniczych, także po to, aby zwiększyć świadomość gremiów decyzyjnych odnośnie sytuacji pracujących matek. W 1959 roku przyznany zostaje jej Order Zasług dla NRD. Umiera w 2001 roku we Frankfurcie nad Odrą.